Az önce, yani 13 Mayıs 2025, saat 02:30 da yaşadığımız yer olan İzmir'de hissedilen bizi ofiste endişelendiren 4.9 şiddetinde bir deprem oldu. Bu deprem sonrasında biz de deprem anında yapılması gerekenleri anlattığımız bu makaleyi kaleme almak istedik. Umarız burada bulunan yöntemleri kimse kullanmak zorunda kalmaz, ama kullanırsanız faydalı olacağından eminiz. Keyifli okumalar dileriz.

Deprem Anında Yapılması Gerekenler

Depremler, ani ve şiddetli doğa olaylarıdır. Can ve mal kaybını en aza indirmenin yolu, deprem anında yapılması gerekenleri iyi bilmekten geçer. Bu yazımızda, deprem esnasında alınması gereken önlemleri, davranış şekillerini ve hayati ipuçlarını detaylı şekilde ele alıyoruz.

Deprem Anında Soğukkanlılık Hayat Kurtarır

Panik yapmak, deprem sırasında en çok yapılan hataların başında gelir. Bu nedenle, sarsıntı başladığı anda soğukkanlılığımızı korumalı ve planlı bir şekilde hareket etmeliyiz. Sarsıntının ilk saniyelerinde verilen tepkiler, yaşamsal sonuçlar doğurabilir.

Çök – Kapan – Tutun Kuralını Uygulayın

Deprem sırasında çök-kapan-tutun hareketi, en etkili hayatta kalma yöntemlerinden biridir:

• Çökün: Sarsıntıyla dengenizi kaybetmemek için hemen diz çökün.

• Kapanın: Başınızı ve ensenizi koruyacak şekilde kendinizi küçültün.

• Tutunun: Güvenli bir yere tutunarak hareket etmeyin. Mümkünse sağlam bir masa veya eşyanın yanına siper alın.

Bu hareket, üzerinize düşebilecek cisimlere karşı sizi korur ve sarsıntı süresince güvenli kalmanızı sağlar.

Güvenli Noktaları Bilin ve Hedefleyin

Ev veya iş yerinizde, önceden belirlediğiniz güvenli noktalar, deprem sırasında hayat kurtarabilir. Bunlar:

• Dayanıklı masa altları

• İç duvar köşeleri

• Yüksek olmayan, devrilme riski olmayan alanlar

Kesinlikle uzak durulması gereken yerler ise şöyledir:

• Pencereler

• Ağır eşyaların yakınları (kitaplık, buzdolabı, dolaplar)

• Asansörler

Asansör Değil Merdiven de Değil: Olduğunuz Yerde Kalın

Deprem sırasında binadan çıkmaya çalışmak, ciddi risk oluşturur. Asansör kullanmak kesinlikle yasaktır çünkü elektrik kesintileri veya sıkışmalar yaşanabilir. Merdivenler ise yıkılma tehlikesi olan en zayıf noktalardan biridir.

Sarsıntı geçene kadar bulunduğunuz yerde kalın, ardından çevrenizi kontrol ederek en uygun çıkış noktasını belirleyin.

Açık Alandaysanız Ağaçlardan ve Direklerden Uzak Durun

Eğer deprem sırasında açık alandaysanız:

• Binalardan, ağaçlardan, direklerden ve üst geçitlerden uzaklaşın.

• Açık bir alanda çömelin ve dengede kalmaya çalışın.

• Üzerinize cisim düşme ihtimalini ortadan kaldıracak bir konumda durun.

Bu alanlarda sarsıntı nedeniyle düşen nesneler, ciddi yaralanmalara sebep olabilir.

Araçta Depreme Yakalanırsanız

Deprem esnasında bir araç içerisindeyseniz:

• Yolun sağına güvenli bir şekilde yanaşın.

• Köprülerden, tünellerden ve üst geçitlerden uzak durun.

• Araç içinde kalın ve emniyet kemerinizi takılı tutun.

Sarsıntı bitene kadar araç içinde kalmak, dış ortamdaki tehlikelerden korunmanıza yardımcı olur.

Elektrik, Gaz ve Su Vanalarına Müdahale Edin

Deprem sona erdiğinde:

• Gaz kokusu alıyorsanız hemen vanayı kapatın.

• Elektrik sigortalarını indirin.

• Su vanasını da kapatmak, olası bir su baskınına karşı koruma sağlar.

Bu önlemler, ikincil felaketlerin (yangın, patlama, su baskını) önüne geçer.

İlk Yardım ve Acil Durum Çantası Hayat Kurtarır

Deprem anında hemen ulaşabileceğiniz bir yerde acil durum çantası bulunmalıdır. Bu çantada mutlaka şu malzemeler olmalıdır:

• Su ve konserve yiyecek

• İlk yardım malzemeleri

• El feneri ve piller

• Radyo

• Isı battaniyesi

• Yedek kıyafet

• Kimlik fotokopileri ve önemli belgeler

Ayrıca çantanın düzenli aralıklarla kontrol edilip yenilenmesi önemlidir.

Çocuklar ve Yaşlılar İçin Özel Önlemler

Evde çocuklar veya yaşlılar varsa:

• Onlara deprem tatbikatları yaptırarak bu duruma hazırlıklı olmalarını sağlayın.

• Hareket kabiliyeti sınırlı olan bireyler için taşıma planı hazırlayın.

• Acil durum kartları hazırlayarak üzerlerinde bulundurun.

Bu adımlar, panik anında yaşanabilecek karmaşayı önler.

Deprem Sonrası Bina Terk Etme Kuralları

Deprem sona erdikten sonra:

• Ayakkabısız çıkmayın. Cam kırıkları yaralanmalara sebep olabilir.

• Cep telefonu şebekesini meşgul etmeyin. Sadece acil durumlarda kullanın.

  
  

• Bina yapısal olarak hasar aldıysa kesinlikle tekrar girmeyin.

Ayrıca bir araya geldiğiniz aile bireyleriyle belirlenmiş toplanma alanına gidin. Toplanma alanlarını önceden öğrenmek büyük avantaj sağlar.

Toplumsal Bilinç ve Eğitim Hayati Önem Taşır

Deprem anında yapılacakları yalnızca bireysel olarak değil, toplum olarak öğrenmek ve uygulamak, toplu can kayıplarını engeller. Bu nedenle:

• Okullarda, iş yerlerinde ve sitelerde tatbikatlar düzenlenmeli.

• Afet eğitimleri yaygınlaştırılmalı.

• Yerel yönetimlerce organize edilen deprem eğitimlerine katılım artırılmalı.

Hazırlıklı toplumlar, felaketleri en az hasarla atlatan toplumlardır.

Sonuç Olarak Depreme Hazırlıklı Olmak Zorundayız

Deprem değil, hazırlıksızlık öldürür. Yaşam alanlarımızı güvenli hale getirerek, eğitim alarak ve planlı hareket ederek can kayıplarını en aza indirebiliriz. Unutmayalım ki, doğru bilgi ve hızlı karar hayat kurtarır.